Μόρφωση

Στον Πλάτωνα για πρώτη φορά διάβασα ότι στη σχέση δασκάλου μαθητή ο δάσκαλος πρέπει να είναι ο ίδιος αυτό που διδάσκει. Σε άλλη περίπτωση δεν υπάρχει σχέση, ούτε μεταβίβαση γνώσης. Αργότερα βρήκα το ίδιο νόημα διαφορετικά διατυπωμένο στον «Αιμίλιο» του Ζαν Ζακ Ρουσσώ.

Κάπως πιο λαϊκά, όμως με απίστευτη ενάργεια ο Κωστής Παπαγιώργης: «Ἕνας κύριος πού ἀπό καθέδρας καί ἀνιδρωτί διδάσκει ὅλα αὐτά πού δέν μπορεῖ νά ζήσει, ὁ καθηγητής πού ἀναλύει τήν κατηγορική προσταγή, τόν ἠθικό νόμο, τήν ἀθανασία τῆς ψυχῆς καί δύο στενά παρακάτω παζαρεύει κατεργάρικα τά ραδίκια στό μανάβη, δέν εἶναι νά πεῖς δόλιος ἡ ἀπατεώνας. Τοῦ συμβαίνει κάτι πολύ χειρότερο. Δέν κατοικεῖ μέσα στά λόγια του. Ἐπ’οὐδενί, δέν μπορεῖ νά δώσει τόν ἑαυτό του γιά παράδειγμα. […] Ἡ ἀλήθεια τῶν λόγων μᾶς ἀνήκει μόνον ἄν τήν ἐξαγοράζουμε μέ τό τομάρι μας. Σκαμίλι ἄγνευτο δέν παίζεται. Αὐτή εἶναι ἡ μόνη στέρεη παιδεία. Ἀλλά πῶς νά γίνει φίλος ἕνας πού φιλολογεῖ πάνω στήν ὑποτιθέμενη ἀλήθειά του, πού εἶναι εἰλικρινής μόνο ὅταν πηγαίνει στούς γιατρούς νά ἐξεταστεῖ»

Τα παραπάνω αφιερώνονται σ’ αυτούς που επειδή μάζεψαν πέντε δεκάρες νομίζουν ότι μέσω αρπαχτής και ρεμούλας θα γίνουν πλούσιοι. Νομίζουν πως είναι πιο πονηροί απ τους άλλους που δεν έχουν ένα γνωστό να επενδύσει σε μετοχές φούσκες. Αυτοί, κι εδώ η ζωή μας ειρωνεύεται, ξεποδαριάζουν τα παιδιά τους στα φροντιστήρια για να πάρουν λέει παιδεία. Τι παιδεία να πάρει βρε φουκαρά όταν ο ίδιος γράφεις στο κούτελο «πάσχω από επιδημία χρήματος»; Μοιραία θα το μολύνει και θα το εκφυλίσει. 

Στο ίδιο κείμενο ψαρέψαμε** διαμάντια όπως τα παρακάτω:

·         Η καθεστηκυία εκπαίδευση […] αντί να αυγατίσει αυτό που είσαι, να επεκτείνει το σπιτικό σου, σε ξεσπιτώνει και σε βγάζει ζήτουλα σε ξένες πόρτες. […] Υπάρχει ένα πανεπιστημιακό Εγώ, αληθινό λίκνο ψυχασθενειών, που εξαγοράζεται με πολύχρονα βάσανα (γιατί τα βιβλία αντιστέκονται – δεν χαρίζονται σε κανένα) και γκρεμίζεται πάλι με κοπιαστικές προσπάθειες. […] Λες και η ζωή – η μόνη που διδάσκει – είναι το τελευταίο που λογαριάζεται.  

·         Καί ὁ Κάντ εἶχε τήν εὐγένεια νά πεῖ ὅτι στό ἄκουσμα τοῦ ἀηδονιοῦ σωπαίνουμε μέ ἀγαλλίαση, μόλις ὅμως ἀντιληφθοῦμε ὅτι δέν εἶναι ἀληθινό, παύει νά μᾶς ἀρέσει […] Τή μαϊμοῦ κανείς δέν τή θέλει. Καί ὅμως οἱ μαϊμοῦδες πληθαίνουν σάν τά κουνέλια.

·         Πῶς νά μήν καταντήσει ὁ κόσμος τῶν γραμμάτων μασκαράτα καί κάλπικο ἀνθρωπομάζωμα; Ὅταν ἀκονιτί διδάσκουν ὅτι ἄλλοι ἄνθρωποι κατάκτησαν μέ βάσανα, πῶς νά ἐκτιμήσουν τά βάσανα; Αὐτοί μελετητές εἶναι, ὀρντινάντσες, μεταφραστές, διερμηνεῖς, πιστοί στό γράμμα. Φυλᾶνε τά ροῦχα τοῦ νεκροῦ. Τίποτα ἄλλο.

·         Γιά ὅλη αὐτή τήν ἐπονείδιστη κουστωδία μία εἶναι ἡ συμβουλή: πές αὐτό πού σέ παιδεύει, μήν ντρέπεσαι, φανοῦ αὐτός πού εἶσαι, κάψε τό ψευδοεγώ τοῦ πανεπιστημίου, πέτα τίς βάτες ἀπό τούς ἰσχνούς ὤμους σου –πάψε νά βρυχᾶσαι καί νά κάνεις τό θηρίο!

·         Εἶναι τόσο μεγάλο τό κακό πού παθαίνουμε μέ τή μόρφωση, τήν παθητική πολυμάθεια καί τούς τίτλους, ὥστε ὅταν ἡ ζωή ζορίζει –τά κάνει αὐτά –καί τελειώνουν κάποια ἀστεῖα, ὅταν δηλαδή ἔχεις ἀνάγκη τό μύχιό σου γιά νά σταθεῖς στά πόδια σου, αὐτό ἀποδεικνύεται τόσο θαμμένο, τόσο φωτοφόβο, ὥστε πρέπει νά οὐρλιάξεις γιά νά σέ ἀφουγκραστεῖ. Μέ τούς ξυλοδαρμούς δέν συμβαίνει τίποτα διαφορετικό. Μόλις δύο ἄνθρωποι ἀρχίσουν τά σπρωξίματα καί τίς ψιλές, αὐτοστιγμεί κάνουν φτερά ὅλα τά ἐπίθετα: γυαλιά, ψεύτικα δόντια, περοῦκες, γραβάτες, γιακάδες, ταυτότητες καί ἁλυσίδες μέ σταυρούς, γιά νά ἀπομείνει ὅτι πραγματικά τους ἀνήκει: τό αἷμα τους καί ἡ ἀλαφιασμένη τούς ἀνάσα.

Κλείνουμε αυτή την περίληψη με έναν άλλο μαέστρο του Λόγου τον Ευγένιο Αρανίτση, ο οποίος είχε γράψει για το σχολείο: «Ο μαθητής ξέρει καλά ότι μετέχει σ’ έναν πλειστηριασμό αντικειμενοποιημένων γνώσεων με προκαταβολή τη υποθήκευση του εαυτού του ως σκεπτόμενου προσώπου […] Η ανθρωπότητα απολαμβάνει λοιπόν την έλλειψη επίγνωσης του ότι το εσωτερικό των πραγμάτων αποτελεί το αντίθετο της εσωτερικότητας, και το κόστος δεν είναι άλλο από την απώλεια του ψυχικού εαυτού.»

** προέρχεται ἀπό τό βιβλίο του " Ἡ κόκκινη ἀλεποῦ -Οἱ ξυλοδαρμοί" πηγή: http://katotokerdos.blogspot.com/2010/10/blog-post_16.html.

Εμείς το αντιγράψαμε από τον ιστότοπο http://www.antifono.gr